رکن اساسی بهره‌وری

در مقوله تعمیر و نگهداری، ایجاد تفکر و فرهنگ نگهداری و سپس تعمیرات بسیار اهمیت دارد؛ بدین معنا که یک مجموعه ابتدا نیازمند نگهداری در بهینه­ترین سطح است تا از این طریق، تعمیرات ماشین‌آلات و دستگاه‌ها به حداقل برسد. بر همین اساس، در کتاب‌ها و مقالات، به ‌اختصار واژه «نت» به کار می‌رود تا همواره ارجحیت نگهداری بر تعمیرات حفظ شود. بدون تردید، نیروی انسانی، تجهیزات و ماشین­آلات از اساسی‌ترین بنیان­های هر سازمان برشمرده می‌شوند. از طرف دیگر، برای افزایش بهره­وری، ارائه خدمات و دستیابی به استانداردهای جهانی، باید توجه ویژه‌ای به افزایش کارایی، کاهش توقف و هزینه­های تعمیرات ماشین­آلات و تجهیزات داشت.

فرآیندی برنامه‌ محور

در مدیریت سنتی، مقوله نگهداری به عنوان یک ابزار پشتیبانی غیربهره­ور و کم­اهمیت تعریف می‌شود که مزیت ناچیزی برای سازمان­ها دارد، اما در نگرش نوین، نگهداری ماشین‌آلات، تجهیزات، ساختمان­ها، تاسیسات و ... به منزله بخش ضروری عملیات سازمان­ها مورد توجه قرار می­گیرد و به‌کارگیری استراتژی­های اثربخش نگهداری، ارزش افزوده قابل توجهی را در فعالیت­های هر سازمان ایجاد می‌کند. جایگزینی ماشین‌آلات به جای نیروی انسانی، هوشمندسازی ماشین­آلات و اتوماسیون‌سازی خطوط تولید در دنیای امروز موجب شده است که درصد آماده‌به‌کاری در تمام خدمات نگهداری و تعمیرات به ­طور کامل مورد توجه قرار گیرد.

با توجه به اینکه نگهداری و تعمیرات یکی از ارکان مهم و اصلی بهره­وری به شمار می‌رود، می­توان به این مقوله به عنوان یک فرهنگ برای بهبود بخشیدن به شرایط موجود نگریست. این فرهنگ به نیروی انسانی می­آموزد که چه مسیری را بپیماید تا بهترین و بیشترین بازدهی در تولید و کاهش هزینه‌ها حاصل شود. پس واضح است که اگر اصول نگهداری و تعمیرات به بهترین نحو انجام شوند، حداقل توقفات و هزینه­ها را به دنبال خواهد داشت و موجب دستیابی به تولید پایدار خواهد شد.

استراتژی مناسب نت ­به این معنی است که در زمان مناسب، اقدامات درست صورت گیرد که نتیجه این امر افزایش قابلیت اطمینان و بهره‌وری و بهبود چرخه عمر دارایی‌ها می‌شود. بر همین اساس، در شرکت فولاد خوزستان، بر حسب نوع و شرایط بهره­برداری از تجهیزات، تاکتیک­های مناسب نگهداری و تعمیرات به کار می‌روند. استراتژی «نت بر اساس شرایط کارکرد» و «نت بر اساس زمان» اصلی­ترین رویکردهای این شرکت در خصوص نگهداری و تعمیرات است.

بومی‌سازی به منظور تولید پایدار

فرهنگ و تفکر برنامه‌محور بودن نگهداری و تعمیرات اصلی‌ترین چالش در این زمینه است. با نهادینه کردن این فرهنگ و تفکر در یک سازمان، تمامی چالش­های اجرای برنامه نت برطرف می­شود. بر همین اساس، فولاد خوزستان با ایجاد برنامه­های آموزشی مناسب با رویکرد فرهنگ‌سازی نگهداری و تعمیرات، استفاده از استادان مجرب و همچنین انتقال دانش بین کارکنان در سطوح مختلف، این مهم را در دستور کار خود قرار داده است.

اگر عوامل تعیین‌کننده در قیمت تمام‌شده محصول به دو بخش اصلی هزینه­های برق، گاز، آب و مواد اولیه و هزینه­های عمده نت شامل تامین قطعات یدکی و نیروی انسانی تقسیم شوند، افزایش بیشتر هزینه‌ها در بخش اول به‌وضوح مشاهده می‌شود. بنابراین، به رغم افزایش هزینه­های نت ناشی از شرایط اقتصادی و تورم، مطابق نمودار 2، نسبت آن در مقایسه با مواد و انرژی کاهشی بوده است.

شرکت فولاد خوزستان، با اجرای روش­های مناسب نگهداری و تعمیرات و استفاده از تجارب ارزنده شرکت‌های پیشرو در زمینه نت، کاهش نسبت هزینه‌های نت را رقم زده است. برای دستیابی به این هدف، طراحی و پیاده‌سازی روش­های نوین نگهداری و تعمیرات و سیستم­های مرتبط با آن صورت گرفته است. همچنین این شرکت، با انجام کار گروهی و بهبود مستمر در زمینه‌های کنترل موجودی، تامین کالا و خرید خدمات، هزینه­های نت مجموعه خود را مدیریت می­کند.